بعد از ظهور امام زمان علیه السلام چه اتفاقی می افتد؟ شرح

پرسش:

بعد از ظهور امام زمان علیه السلام چه اتفاقی می افتد؟ شرح

جامعه آرمانی که امام زمان(عج) قراره برای مردم بسازن چه جوریه؟ خیلی ها هستند برای ظهور امام زمان دعا می کنن ولی نمی دونن واقعا چی می خوان.چه اتفاقی قراره بیفته؟چه تحولاتی قراره رخ بده؟

پاسخ:

در باره آینده بشر و فرجام انسان دیدگاه های متفاوت مطرح است. برخی با دید مادی به این امر برخورد نموده و آینده بشر را تاریک و مبهم ترسیم نموده‌اند.(1) برخی آینده بشر را روشن و مطلوب به حساب می آورند.

از نظر اسلام جامعه بشری به سوی سعادت، امید، در حرکت می‌باشد، در اسلام تحقق جامعه مطلوب قطعی است که ما از آن به عنوان جامعه آرمانی و یا آرمان شهر مهدویت یاد می‌نمایم. یکی از مفاهیم بلند فرهنگ مهدیت ترسیم تشکیل حکومت جهانی است که در آن همه خواست‌های انسان، مانند، عدالت، امنیت، عبودیت و حاکمیت دین خدا... محقق خواهد شد. این همان جامعه ای است که همه انبیا، معصومان و اولیا ی خدا در صدد تحقق آن بوده و آرزوی تحقق آن را داشته‌اند. گرچه موفق به تشکیل آن نشدند. تشکیل چنین جامعه خواست همه انسان ها بوده و هست، زیرا عدالت خواهی امر فطری است، از این رو است که ‏انسان همواره به‏ دنبال تأسیس جامعه‏ای برین بوده است. آینده‌گرایی(Futurism)یکی از دغد‌غه های همه انسان‌ها به خصوص مصلحان و نظریه سازان محسوب می‌شود. از این رو عده‏ای از متفکران و اصلاح طلبان به طرح جامعه برین یا بهشت موعود پرداخته‌اند. چنین جامعه و حکومت فرضی را در زبان لاتین «اتوپیا»، در زبان و ادبیات عرب «مدینه فاضله» و در فرهنگ فارسی «آرمانشهر»‏ نام نهاده‌اند. یکی از مباحث مهم جامعه مطلوب امام زمان (ع) امکان وعدم امکان ایجاد آن است.

عقیده داریم که این جامعه ایجاد خواهدشد ، زیرا خداوند و معصومان وعده آن را داده‌اند و وعده الهی تخلف ناپذیر است. در قرآن بسیاری از مطالب بنا بر مصالحی به طور آشکار بیان نشده است. به عنوان مثال جزئیات برخی احکام به تفصیل نیامده است. چه بسا به خاطر آن که ارتباط مردم با پیامبر و امامان(ع) نهادینه شود، زیرا مردم جهت یادگیری مسایل و معارف دینی به آنان مراجعه نمایند. گرچه آیات صریح در باره جامعه امام زمان وجود ندارد ، ولی آیات متعددی درباره امام زمان (ع)و حکو مت جهانی وی تاویل شده است. آیات مربوط به حضرت مهدی(عج) در قران مجید فراوان است.

آیاتی که خبر از موضوعاتی می‏دهد، از قبیل:

نفی فتنه در کل جهان، غلبه دین خدا و یکتاپرستی، اتمام نور خدا بر زمین، نابودی باطل، به ارث رسیدن زمین برای صالحان و پرهیزگاران و غلبه قطعی خط انبیا ، همگی در زمان حکومت قائم‏آل محمد (عج) صورت می‏پذیرد. متجاوز از یکصد آیه است(2)که در این جا به بعضی اشاره می‌شود:

1- حکومت مستضعفان

- «و نرید ان نمن علی‏الذین استضعفوا فی‏الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین، و نمکن لهم فی‏الارض‏.. ؛ (3) بر آن هستیم که بر مستضعفان روی زمین نعمت دهیم و آنان را پیشوایان سازیم و وارثان گردانیم». این آیه اگر چه به مناسبت داستان فرعون و موسی و بنی‏اسرائیل نازل شده ، اما مدلول آن عام بوده و بیانگر سنتی است که خداوند در میان مردم جاری ساخته است. آیه بیان می‏کند که خداوند مستضعفان را بر مستکبران غالب سازد. آن ها را وارث شهر و سرزمین مستکبران نماید. در حدیثی که «مفضل‏بن عمر» روایت کرده آمده است: از اباعبدالله (امام صادق)شنیدم : پیامبر نگاهی به علی، حسن و حسین، علیهم‏السلام، انداخت. در حالی که گریه می‏کرد فرمود: شما مستضعفان پس از من هستید. مفضل می‏گوید: پرسیدم معنای این سخن چیست؟ امام فرمود: معنا این است که شما امامان بعد از من خواهید بود. خداوند می‏فرماید: « بر آن هستیم که بر مستضعفان روی زمین نعمت دهیم و آنان را پیشوایان سازیم و وارثان گردانیم. » (4)

2-  حاکمیت صالحان

- « و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان‏الارض یرثها عبادی الصالحون‏؛ (5)

در زبور، پس از ذکر (تورات) نوشته‏ایم که زمین را بندگان صالح من به میراث خواهند برد». مراد از «زبور» زبور داود است. در سوره نساء (آیه‏163) و سوره اسراء (آیه 55) آمده است: «و اتینا داود زبورا؛ به داود زبور را ارزانی داشتیم». زبور«مزامیر» است که در ضمن کتاب عهد قدیم آمده است. در این کتاب می‏خوانیم: «از خشم دوری کن. از دشمنی بپرهیز، فریب کارهای ناشایست را نخور زیرا کسانی که کار ناشایست انجام می‏دهند برکنده خواهد شد... (6) کسانی که انتظار پروردگار را می‏کشند، وارث زمین می‏شوند (7) اما کسانی که به سکون و آرامش دست‏یافته‏اند، وارث زمین می‏شوند. در نهایت‏ سلامت ‏به کامجویی می‏پردازند. (8) زیرا خجستگان و برکت‏یافتگان از آن ها وارث زمین می‏شوند. نفرین شدگان از آن ها ریشه‏کن می‏شوند. (9) درستکاران وارث زمین شده و تا ابد در آن ساکن می‏شوند. (10)

3- جانشینی مؤمنان

- «وعدالله الذین امنوا منکم و عملواالصالحات لیستخلفنهم فی‏الارض کما استخلف‏الذین من قبلهم و لیمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا یعبودننی لایشرکون بی‏شیئا؛ (11)

خدا به کسانی از شما که ایمان آورده‏اند و کارهای شایسته کرده‏اند، وعده داد که روی زمین جانشین دیگران شان کند، همچنان که مردمی را که پیش از آن ها بودند، جانشین دیگران کرد. دین شان را، که بر ایشان پسندیده است، استوار سازد. وحشت شان را به ایمنی بدل کند. مرا می‏پرستند. هیچ چیزی را با من شریک نمی‏کنند». یکی از آیات قرآنی که صالحان را به استقرار نظام توحیدی و انسانی بشارت می‏دهد، همین آیه است. در شأن نزول این آیه آمده است که به دنبال هجرت مسلمانان به مدینه و استقبال انصار از آنان، تمامی عرب بر ضد آن ها قیام کردند، به طوری که ناچار شدند اسلحه را از خود دور نکنند و با سلاح بخوابند و با سلاح برخیزند. ادامه این حالت توأم با ناامنی و اضطراب، بر مسلمانان سخت آمد. از پیامبر (ص) می‏پرسیدند که آیا زمانی خواهد رسید که آرامش حکمفرما گردد؟ آیه فوق در بشارت به آن ها نازل شد. گرچه نمونه‏ای از این زندگی ایده‏آل در اواخر عمر رسول خدا (ص) در مدینه حاصل شد، اما آیه یک قاعده کلی را بیان می‏کند و مصداق کامل آن حکومت مهدی (ع) است که طبق عقیده شیعه و سنی، سراسر روی زمین را پر از عدل و داد می‏کند. (12) در تفسیر المیزان، ذیل این آیه می‏خوانیم: این جامعه طیب و طاهر، با صفاتی که از فضیلت و قداست دارد، هرگز تاکنون در دنیا منعقد نشده، دنیا از روزی که پیامبر(13) مبعوث به رسالت گشته، تاکنون چنین جامعه‏ای به خود ندیده، اگر مصداقی پیدا کند، در روزگار مهدی (عج) خواهد بود، چون اخبار متواتری که از پیامبر (ص) و ائمه (ع) در خصوصیات آن جناب وارد شده، از وجود چنین جامعه‏ای خبر می دهد ‏ ابن حجر هیثمی می‏گوید: «مقاتل بن سلیمان‏» و کسانی دیگر از مفسران که از او پیروی می‏کنند، گفته‏اند: این آیه در شان مهدی نازل شده است. در ادامه نیز می‏گوید: «بزودی احادیثی که در آن ها تصریح شده که او از اهل بیت پیامبر است، خواهد آمد».(14)

 4- حاکمیت دین در جهان

- « هُوَ الَّذِی‌َّ أَرْسَل‌َ رَسُولَهُ بِالْهُدَی‌َ وَدِین‌ِ الْحَق‌ِّ لِیظْهِرَه‌ُ عَلَی الدِّین‌ِ کلِّه وَلَوْ کرِه‌َ الْمُشْرِکون‌؛(15)

 او کسی است که رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد تا او را بر همه آیین‌ها غالب گرداند، هر چند مشرکان خوش نداشته باشند». این آیه با اندکی تفاوت در دو مورد دیگر نیز آمده (16) تصریح شده است که اسلام‌، روزی سراسر جهان را فرا خواهد گرفت. این وعده‌، تا کنون تحقق پیدا نکرده است‌. از امام صادق(ع) ‌در تفسیر این آیه نقل شده : " به خدا سوگند! هنوز محتوای این آیه تحقّق نیافته است. تنها زمانی تحقق می‌پذیرد که قائم خروج کند. در وقتی که او قیام کند، کسی که خدا را انکار نماید، در تمام جهان باقی نخواهد ماند". (17)

امام باقر(ع) در تفسیر این آیه ‌می فرماید:

" وعده‌ای که در این آیه است‌، به هنگام ظهور مهدی آل‌محمد(ص) تحقق پیدا می‌کند. در آن روز هیچ کس در روی زمین نخواهد بود، مگر این که به حقّانیت محمد(ص) اقرار می‌کند". (18) شهید مطهری بر اساس روایات و آیات جامعه آرمانی امام زمان را مطرح کرده است: پیروزی نهائی نیروی حق و صلح و عدالت بر نیروی باطل و ستیز و ظلم، گسترش جهانی ایمان اسلامی، استقرار کامل و همه جانبه ارزش های‏ انسانی، تشکیل مدینه فاضله و جامعه ایده‏آل، و بالاخره اجرای این ایده‏ عمومی و انسانی به وسیله شخصیتی مقدس و عالی قدر که در روایات متواتر اسلامی، از او به " مهدی " تعبیر شده ، اندیشه‏ای است که کم و بیش همه فرق و مذاهب اسلامی - با تفاوت ها و اختلاف هائی - بدان مؤمن و معتقدند زیرا این اندیشه، به حسب اصل و ریشه، قرآنی است. این قرآن مجید است که با قاطعیت تمام، پیروزی نهائی ایمان اسلامی (19)، غلبه قطعی صالحان و متقیان (20)، کوتاه شدن دست‏ ستمکاران و جباران برای همیشه (21) و آینده درخشان و سعادتمندانه بشریت‏ (22) را نوید داده است. این اندیشه بیش از هر چیز مشتمل بر عنصر خوشبینی نسبت به جریان کلی‏ نظام طبیعت و سیر تکاملی تاریخ و اطمینان به آینده، و طرد عنصر بدبینی‏ نسبت به پایان کار بشر است، که طبق بسیاری از نظریه‏ها و فرضیه‏ها فوق‏العاده تاریک و ابتر است. امید و آرزوی تحقیق این نوید کلی جهانی انسانی، در زبان روایات اسلامی‏، " انتظار فرج " خوانده شده است . عبادت - بلکه افضل عبادات - شمرده شده است. اصل انتظار فرج از یک‏ اصل کلی اسلامی و قرآنی دیگر استنتاج می‏شود و آن اصل " حرمت یأس از روح‏ الله " است. (23)

5ـ گسترش عدل و دادگری " اعْلَمُوَّاْ أَن‌َّ اللَّه‌َ یحْی‌ِ الاْ َرْض‌َ بَعْدَ مَوْتِهَا؛

بدانید که خداوند زمین را بعد از مرگ آن زنده می‌کند". از خصوصیات عصر ظهور حضرت مهدی‌برپا داشتن عدل و دادگری است‌. عدالت یکی از مولفه‌های مهم جامعه امام زمان است. در پرتو عمل به دستورهای اسلام‌، امنیت‌، صلح و آرامش‌، در زمین ایجاد می‌گردد. ظلم و ستم قطع می‌شود. برکت و توسعه روزی در آن زمان‌، برای توده مردم فراهم می‌گردد. فقیر و مستمند در جامعه پیدا نمی‌شود. امام باقر(ع) فرمود: "منظور زنده شدن زمین به وسیله عدالت است‌، بعد از آن که با جور و ظلم مرده باشد".

حضرت فرمود: "خداوند زمین را به وسیله حضرت مهدی‌زنده می‌کند، بعد از آن که مرده باشد. منظور از مردن زمین‌، کفر زمینیان است". (24) زمین دارای دو حیات است‌؛ حیات مادّی که منظور فراوانی نعمت و برکت در روزی است‌، حیات معنوی که مراد، برپایی عدل و ایجاد امنیت و آسایش و توجه به خدا و معنویات است. هر دو در زمان ظهور امام زمان‌تحقّق می‌پذیرد.

برای آگاهی بیش تر به کتاب عصر ظهور ،ازعلی کورانی و دادگستر جهان از ابراهیم امینی مراجعه نمائید.

پی‌نوشت‌ها:

1. شهید مطهری، انقلا ب مهدی

2. به ترتیب: انفال(8) آیه 39؛ توبه(9) آیه 33؛ صف(61) آیه 8؛ اسراء(17) آیه 81؛ انبیاء(21) آیه 105؛ مجادله(58) آیه 21. بیش از صد آیه مربوط به ظهور مهدی(ع) را مرحوم سید هاشم بحرانی در کتاب المحجه فیما نزل فی القائم الحجه  جمع‏آوری نموده است.

3. قصص (28)، آیه 5.      4.صدوق، معانی‏الاخبار، ص‏78-79.     5. انبیا (21)، آیه 105.    6. زبور داود، مزمور 8-9.   7. همان، مزمور 10.    8- همان، مزمور11.      9. همان، مزمور22.    10. همان، مزمور29.     11. نور (24) آیه 55.   12 . تفسیر نمونه، 14، ص 526 و 530.     13. تفسیرالمیزان، ترجمه موسوی همدانی، ج 29، ص 224.

14 . هیثمی، احمدبن حجر، الصواعق‏المحرقة، ص‏96.      15. توبه(9)آیه33.      16. صف‌(61) آیة 9 و فتح‌(48) آیه28.  17. تفسیر نورالثقلین‌، ج 2، ص 211 ؛ تفسیر نمونه‌، ج 7، ص 373.        18.تفسیر مجمع البیان‌، علامه طبرسی‌؛، ج 5ـ6، ص 25.

19. توبه، آیه 33.

20. صف، آیه 9.

21. انبیا(21) 105.

22 . قصص(28) آیه 5 4.

23.قیام و انقلاب مهدی، ص 5 به بعد.

24. تفسیر صافی‌، فیض کاشانی‌، ج 5، ص 135 ؛ تفسیر نمونه‌، ج 23، ص 343.

جواب 2

پرسش:

امام زمان(عج) شرح جامعه آرمانی که امام زمان(عج) قراره برای مردم بسازن چه جوریه؟ خیلی ها هستند برای ظهور امام زمان دعا می کنند ولی نمی دونند واقعا چی می خوان؟چه اتفاقی قراره بیفته؟چه تحولاتی قراره رخ بده؟ پاسخ

پاسخ:

امام زمان (ع) با ظهور خود جهان را پر از عدل و داد می کند . جامعه ای متعالی و آرمانی را بنیان می گذارد. جامعه آرمانی و مدینه فاضله ای که حضرت ایجاد می نماید، از ویژگی های زیر برخوردار است:

1- حاکمیت فراگیر و جهانی دین خدا: اداره جامعه بشری با سیاست و برنامه دین خدا صورت می گیرد. در عصر ظهور حضرت حجت (عج) آرمان والای تشکیل جامعه بزرگ بشری و خانواده انسانی تحقق می پذیرد و آرزوی دیرینه همه پیامبران و امامان و مصلحان برآورده می شود.(1)

2- مدینه عدل: هیچ ویژگی به اندازه «عدالت و قسط» در حکومت امام زمان  روشنی و جلوه ندارد. آن قدر که در روایات بر ویژگی عدالت گستری امام تأکید شده ، بر سایر مسایل چنین اصراری نرفته است و این، نشان از برجستگی این مهم در مدینه فاضله اسلامی در عصر ظهور حضرت دارد.

3- مدینه رفاه و آسایش: مدینه فاضله اسلامی ، مدینه رفاه و آسایش همگانی است . در این جامعه آرمانی ، سخن از کثرت مال ، وفور نعمت ها، باران های پی در پی ، سبکباری و رهایی از بارهای سنگین زندگی ، آسودگی از رنج طلب و نیافتن ، سخن از ادای قرض تمام بدهکاران و ادای دَین تمام مقروضان است . سخن از عمران و آبادی تمامی عرصه جهان است ، به گونه ای که چون حضرت مهدی قیام کند، همه خرابی ها آباد می شود.(2)

4- مدینه امن و سلام: وعده خداوند مبنی بر این که وحشت و خوف مؤمنان را به امنیت و سلام تبدیل می کند. در زمان ظهور حضرت معنا و مصداق کامل می یابد . انسان ها در آن موعد شریف است که می توانند با قلبی آسوده ، سر بر بالین آرامش بگذارند و زندگی دنیا را دور از خطرهای دلهره آمیز ببینند.(3)

5- حکومت مستضعفان: تشکیل دولت مستضعفان و تحقق بخشیدن به آرمان والای حکومت مستضعفان  از برنامه های اصلی و اقدام های اساسی و تردید ناپذیر امام موعود است. در جامعه و نظامی که امام بنیان می نهد، زمام همه امور در دست مستضعفان است. آنان به اداره جامعه می پردازند.  تشکیل جامعه آرمانی با ویژگی هایی که بر شمردیم ، به این معنا نیست که در عصر ظهور حضرت ، کسی مرتکب گناه و معصیت و ظلم نمی شود، از این رو زندگی در آن عصر به معنای صالح بودن همه انسان ها نیست. حضرت مهدی به اصلاح جامعه بشری می پردازد و حکومت صالحان را برقرار می کند.  حضرت می کوشد تا در بعد اجتماعی مظاهر کفر و فساد را از بین ببرد  و بستر را برای رستگاری آماده نماید   اما ممکن است که از طرف عده ای نسبت به عده دیگر ظلم واقع شود ، ولی  حضرت ، ظالمان را مجازات خواهد نمود.

پی نوشت ها:

1.محمد حکیمی ، عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام ، ص 161  .

2.مجله حوزه ، شماره 70ـ 71 ص 174 .

3.همان ، ص 175.